Việt Nam có lợi thế lớn nhờ cơ cấu dân số vàng với 69% trong độ tuổi lao động, nhưng vẫn thiếu trầm trọng nguồn nhân lực kỹ thuật số. Theo báo cáo mới nhất của DxReports về “Chiến lược phát triển nguồn nhân lực số” của FPT Digital, hàng năm có gần 400.000 kỹ sư CNTT và hơn 50.000 sinh viên CNTT tốt nghiệp tại Việt Nam. Tuy nhiên, chỉ khoảng 30% nhân lực CNTT này đáp ứng được nhu cầu thực tế của công việc.
Tỷ lệ có việc làm trong lĩnh vực công nghệ thông tin tại Việt Nam ước tính là 1,1% trên tổng số lao động
Tỷ trọng nguồn nhân lực trong lĩnh vực công nghệ thông tin trong tổng số lao động cả nước của Việt Nam ước tính khoảng 1,1% trên tổng số 51 triệu lao động. Tỷ lệ này khá thấp so với các nước thiên về công nghệ như Mỹ, Hàn Quốc hay Ấn Độ. Cụ thể, tỷ lệ nhân lực liên quan đến công nghệ thông tin là 1,78% tổng nhân lực quốc gia tại Ấn Độ, 2,5% tại Hàn Quốc và 4% tại Mỹ. Tuy nhiên, tỷ lệ này dự kiến sẽ tăng lên 2% ở Việt Nam, do đó chất lượng kỹ thuật sẽ được cải thiện trong thời gian tới.
Phát triển kinh tế số là xu hướng tất yếu của các quốc gia trên thế giới và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng này. Mục tiêu là để nền kinh tế kỹ thuật số của Việt Nam chiếm khoảng 20% GDP vào năm 2025. Dự báo, nền kinh tế số sẽ làm tăng GDP của Việt Nam từ 7% đến 16% vào năm 2030, tương đương khoảng 28 tỷ USD đến 62 tỷ USD.
Chính phủ đã đưa ra nhiều chính sách, chủ trương, giải pháp thúc đẩy nền kinh tế số của đất nước mà con người là một trong những nhân tố then chốt. Nguồn nhân lực mới có tư duy số, kỹ năng số sẽ là động lực chính để triển khai, thực hiện và sẽ quyết định sự phát triển của nền kinh tế số.
Ở góc độ doanh nghiệp, nhu cầu tìm kiếm, xây dựng và phát triển nguồn nhân lực số ngày càng trở nên cấp thiết để có thể chuyển đổi thành công sang doanh nghiệp số. Theo khảo sát của FPT Digital, các công ty có lực lượng lao động kỹ thuật số trưởng thành hơn sẽ tạo ra doanh thu và lợi nhuận cao hơn từ 12% đến 20% so với các công ty có lực lượng kỹ thuật số kém trưởng thành hơn.
Đồng thời, các công ty áp dụng chiến lược nhân sự kỹ thuật số thường thấy mức độ gắn kết của nhân viên cao hơn và tỷ lệ giữ chân nhân viên tăng hơn 20%. Các công ty này có khả năng cải thiện các nỗ lực tuyển dụng và quy trình quản lý tài năng của họ cao gấp hai đến ba lần.
CẠNH TRANH TÌM KIẾM NHÂN SỰ SỐ LƯỢNG TỪ TRONG VÀ NGOÀI
Hiện nay, nhu cầu nhân lực số, đặc biệt là ngành công nghệ thông tin tiếp tục tăng. Điều này cũng dễ hiểu khi Việt Nam là điểm đến hấp dẫn cho các khoản đầu tư công nghệ cao. Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS, Hoa Kỳ), Việt Nam đang nổi lên như một cường quốc kỹ thuật số mới ở Đông Nam Á.
Các ông lớn công nghệ như Samsung, Apple, LG, Foxconn, Cisco, Toshiba… hiện diện mạnh mẽ tại Việt Nam, kể cả trong lĩnh vực nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới. Ngoài ra, các sản phẩm, dịch vụ “Make In Vietnam” trong lĩnh vực công nghệ (fintech, proptech,…) cũng cho thấy tiềm năng phát triển tiên phong của các công ty Việt Nam.
Trong khi đó, nhu cầu chuyển đổi số ngày càng cao giữa các doanh nghiệp, ngành nghề và nguồn nhân lực cho chuyển đổi số trở thành bài toán khó. 48,8% doanh nghiệp đã sử dụng một số giải pháp chuyển đổi số nhưng bị gián đoạn, thất bại do thiếu nhân lực chuyển đổi số. Cuộc khảo sát cũng cho thấy rất ít công ty có kế hoạch lực lượng lao động dài hạn. Cụ thể, chỉ có 15% doanh nghiệp xây dựng kế hoạch nhân sự dựa trên những thay đổi về khoa học, công nghệ, yêu cầu về sản phẩm, dịch vụ và quy mô vốn.
Khi xu hướng làm việc từ xa ngày càng phổ biến, nhiều công ty trong và ngoài nước đang mở rộng tìm kiếm lao động tại các quốc gia có thị trường, kéo theo sự cạnh tranh về nguồn nhân lực số ngày càng gay gắt. Khó và khó: tăng lương, tăng lương, điều kiện làm việc tốt hơn,… dẫn đến tình trạng nhảy việc gia tăng, gián đoạn dự án do thiếu nhân sự trình độ cao… tác động không nhỏ đến hoạt động của các công ty Việt Nam.
Do đó, các công ty phải có chiến lược kinh doanh rõ ràng để tạo ra lộ trình chuyển đổi số phù hợp, đồng thời có kế hoạch dài hạn để thu hút nhân tài và phát triển con người bên cạnh phát triển kinh doanh. Nghiệp chướng.
PHÁT TRIỂN NHÂN SỰ THÔNG QUA TƯ DUY SỐ VÀ KỸ NĂNG SỐ
Các công ty thường gặp khó khăn trong việc xác định chính xác những kỹ năng nào họ thực sự cần để thúc đẩy các yêu cầu tuyển dụng kỹ thuật số. Theo các chuyên gia, sự kết hợp giữa tư duy số và kỹ năng số được coi là yếu tố bắt buộc để thực hiện chuyển đổi số. Những kỹ năng này được yêu cầu ở mọi cấp độ và rất quan trọng đối với sự thành công của quá trình chuyển đổi kỹ thuật số giữa các tổ chức và ngành.
Theo Wendy Murphy, giám đốc cấp cao của LinkedIn, tư duy kỹ thuật số và kỹ năng kỹ thuật số là những phẩm chất cực kỳ quan trọng để đạt được tiến bộ trong thế giới kỹ thuật số.
Tư duy kỹ thuật số liên quan đến việc sử dụng tư duy logic, trực quan, đổi mới và sáng tạo trong không gian kỹ thuật số. Đối với bất kỳ mô hình tổ chức nào, tư duy số được coi là yếu tố then chốt của một chương trình chuyển đổi số thành công. Tư duy “lấy khách hàng làm trung tâm” và “niềm đam mê học hỏi” là hai trong số những yêu cầu cốt lõi về lực lượng lao động kỹ thuật số được các tổ chức yêu cầu nhiều nhất. Một cuộc khảo sát cho thấy 59% các công ty phải đối mặt với sự khác biệt trong tư duy kỹ thuật số.
Năng lực số bao gồm các kỹ năng học hỏi, chia sẻ, sử dụng thông tin, vận hành và ứng dụng công nghệ số trong phần cứng, phần mềm, hệ thống thông tin, bảo mật… Tổ chức cần đào tạo đội ngũ nhân viên có năng lực số cao, có khả năng tiếp thu và làm chủ công nghệ để giúp tổ chức nhanh chóng đạt được mục tiêu của mình. mục tiêu chuyển đổi kỹ thuật số. 51% các công ty phải đối mặt với việc thiếu kỹ năng kỹ thuật số. Kỹ năng “An ninh mạng” và “Điện toán đám mây” là hai trong số những kỹ năng kỹ thuật số quan trọng nhất được các công ty yêu cầu nhiều nhất.
Theo ông Nguyễn Tuấn Anh, Giám đốc Tư vấn Chuyển đổi số tại FPT Digital, có 3 bước then chốt để hình thành và duy trì đội ngũ nhân lực số chất lượng cho doanh nghiệp. Điều đó có nghĩa là nắm lấy quyền lực, phát triển quyền lực và phát triển chiến lược thu nạp nhân tài.
Anh Nguyễn Tuấn Anh, Chuyên gia tư vấn chuyển đổi số, FPT Digital.
Các bước nghiên cứu năng lực nguồn nhân lực số nhằm tìm hiểu nhu cầu doanh nghiệp, xác định hiện trạng và khoảng trống kỹ năng số. Từ đó, doanh nghiệp tiến hành đánh giá và cải tiến năng lực nội bộ thông qua các chương trình, khóa đào tạo, v.v. Quá trình phỏng vấn cũng giúp phát triển sự hiểu biết sâu sắc về các ưu tiên và mong muốn của lực lượng lao động kỹ thuật số, giúp thu hút các ứng viên tuyệt vời dễ dàng hơn.
Sau bước khảo sát, các tổ chức cần triển khai kế hoạch phát triển lực lượng lao động kỹ thuật số chi tiết để giải quyết đầy đủ các số liệu và nhu cầu kỹ năng chính vào đúng thời điểm và với chi phí hợp lý. Trong bước này, các công ty sẽ xác định các kỹ năng kỹ thuật số cần thiết để bổ sung và thiết kế một quy trình đào tạo nội bộ để đạt được kết quả và xây dựng các kỹ năng kỹ thuật số. Quá trình tuyển dụng và ngân sách dành cho mục đích tuyển dụng và đào tạo nội bộ cũng phải được lên kế hoạch chi tiết.
Cuối cùng, các tổ chức phải có sẵn chiến lược thu hút và giữ chân nhân tài để giúp họ nhanh chóng thu hút nhân tài và hòa nhập vào văn hóa và mô hình làm việc của tổ chức. Chiến lược này nhằm đảm bảo phát triển các kỹ năng và phẩm chất lãnh đạo trong thời đại kỹ thuật số. Bên cạnh việc xây dựng chính sách lương, đãi ngộ hợp lý, phù hợp, cần lồng ghép các giá trị từ chiến lược ESG, đa dạng, bình đẳng và hòa nhập vào quá trình phát triển thương hiệu của công ty.
